Natuur als medicijn tegen stress

Ik kan het me nog goed herinneren dat ik vroeger als klein meisje in het weiland achter onze tuin ging zitten. In het gras tussen de koeien. Niet omdat ik verdrietig of depri was, maar gewoon omdat ik dat heel fijn vond.

Ik observeerde de koeien en de insecten die op het gras zaten. Ik voelde rust en geluk.

Ook was ik vaak te vinden in het bos van Rimburg. Hutten bouwen met vrienden en vriendinnen, slingeren aan lianen (écht waar). De natuur was onze speeltuin, onze ontspanning. 

Nu, jaren later, begeleid ik dagelijks mensen met stress- en burn-outklachten in diezelfde natuur.

Wat ik als kind voelde, wordt bevestigd in wetenschappelijk onderzoek: natuur is essentieel voor ons mentale welzijn. De natuur ontspant en helpt ons om in het hier-en-nu te leven.

Groen is geen luxe

Gisteren zag ik in het NOS Journaal een item over wijken vol baksteen en beton en nauwelijks groen. Wijken waarin mensen wonen die vaak al kampen met financiële problemen, slechte gezondheid en chronische stress. Juist dáár loopt de gevoelstemperatuur in de zomer op tot wel 45 graden. Wat leidt tot nóg meer stress en ongemak.

De oplossing is eenvoudig: meer bomen en planten. Kortom: meer groen. Groen koelt (als het warm is), trekt je naar buiten, je komt in beweging. Alleen uitzicht op groen helpt al tegen stress.

De voordelen vanuit wetenschappelijk onderzoek op een rij

1. Groen verlaagt stress. En het effect is het sterkst bij mensen die al overbelast zijn

In het artikel “Natuur op recept” (2025, NTvG) wordt benadrukt dat contact met natuur een veelbelovend middel is voor mentale gezondheid.

Eén zin springt er écht uit: “Deze effecten lijken groter voor mensen die meer behoefte hebben aan herstel van stress.” Dat betekent dat voor mensen die uitgeput zijn, vastlopen, overprikkeld zijn of in een burn-out zitten, de natuur nóg krachtiger werkt. Hun stresssysteem reageert namelijk sneller op groen.

2. De natuur kalmeert direct het stresssysteem

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat binnen enkele minuten in het groen:
• de hartslag daalt
• de bloeddruk daalt
• het cortisol (stresshormoon) afneemt

De WHO benadrukt dat een groene ruimte een beschermende factor is voor mentale gezondheid.

3. Groen helpt de aandacht herstellen

De natuur geeft het brein een pauze. Je hoeft even niets. Je hoeft niet te denken, niet te presteren. Daardoor herstelt je concentratie sneller. Mensen rapporteren:
• meer focus
• minder mentale ruis
• meer helderheid

4. Uitzicht op groen is al voldoende

Meerdere studies laten zien dat alleen al kijken naar natuur een rustgevend effect heeft. Het parasympathisch zenuwstelsel (het deel dat zorgt voor ontspanning, ons 'rempedaal') wordt actief. Het helpt dus ook om je in huis te omringen met planten. 

5. Groen nodigt uit tot bewegen

Waar groen is, gaan mensen vaker wandelen.
En beweging:
• reguleert stresshormonen (cortisol neemt af)
• verbetert stemming ("geluks"hormonen nemen toe)
• verhoogt energie

En het mooiste is dat het helemaal vanzelf gaat. Je hoeft alleen maar te wandelen in de natuur. 

6. Groen verbindt mensen

Een groene omgeving nodigt ook uit tot ontmoeting en contact. Mensen voelen zich:
• veiliger
• minder alleen
• meer verbonden met hun buurt
En sociale verbondenheid verlaagt stress.

7. Groen koelt – letterlijk én figuurlijk

Bomen en planten verlagen de temperatuur in steden met meerdere graden. Zeker in wijken met veel kwetsbare bewoners is dit van levensbelang. Hitte verergert stressklachten, slaapproblemen en irritatie. 

Waarom ik mensen begeleid in de natuur

Als wandelcoach zie ik het iedere dag bij mijn klanten:

✔ de ademhaling wordt rustiger (-> rustiger hartslag -> ontspanning)
✔ gespannen schouders zakken
✔ er ontstaat ruimte om te voelen
✔ de grootsheid van de natuur helpt om te relativeren
✔ de natuur prikkelt de zintuigen
✔ de natuur leidt af van automatisch negatieve gedachtenpatronen
✔ er komt helderheid voor beslissingen

En precies dát hebben mensen met stress of burn-out het meest nodig. De combinatie van groen én bewegen is ongelooflijk krachtig: het brengt je uit je hoofd en terug naar je lichaam. Naar jezelf. Naar rust.

We kunnen niet zonder natuur

In een wereld die steeds drukker, warmer en voller wordt, is de natuur ons natuurlijke medicijn. Niet als luxe. Niet als decor. Maar als basisvoorziening voor een gezond leven.

Groen maakt:
• mensen rustiger
• wijken leefbaarder
• relaties sterker
• stress dragelijker
• herstel sneller

Last van stress of burn-out?
Wil je ontdekken wat natuur en wandelcoaching specifiek voor jóu kunnen betekenen? Ik nodig je graag uit voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. In dit gesprek verkennen we samen waar jij staat, waar je naartoe wilt en hoe ik je daarbij kan ondersteunen.

Hartelijke groet,

Myriam

myriam.demas@mind-in-motion.nl

Bronnen

•     Natuur op recept – NTvG, 2025
•     World Health Organization (WHO) – Urban green space interventions and health